‘Voor de veiligheid en vrijheid van iedereen’

‘Tijdens het gesprek heb ik aangegeven dat de politie is er voor de veiligheid en vrijheid van iedereen.’

De gewapende strijd tussen Israël en Hamas leidt ook in andere landen tot toenemende spanningen. Nederland vormt daarop geen uitzondering. ‘Dat de gebeurtenissen in Israël en Gaza hun weerslag hebben in ons land is al langer duidelijk’, zegt Knol. ‘Vorige maand bleek het aantal meldingen van discriminatie ons land opnieuw te zijn toegenomen. Alle vormen van discriminatie lieten een stijging zien, ook die van antisemitisme. Het aantal meldingen bij de politie nam toe van 549 in 2022 naar 880 vorig jaar. In 126 gevallen was er een rechtstreeks verband met de situatie in Gaza’.

Catshuis
Op maandag 13 mei sprak een kabinetsdelegatie met een brede vertegenwoordiging van maatschappelijke organisaties over de bestrijding van antisemitisme in Nederland. Knol was namens de politie bij de bijeenkomst aanwezig. ‘Tijdens het gesprek heb ik aangegeven dat de politie is er voor de veiligheid en vrijheid van iedereen. Als politie zijn we alert op alle vormen van discriminatie, dus ook op antisemitisme.'

Protestacties
De gebeurtenissen in het Midden-Oosten leidden de afgelopen dagen óók tot protestacties in ons land. Studenten en docenten vroegen op vreedzame wijze aandacht voor de situatie in Gaza. Toen zich in Amsterdam radicale groeperingen aansloten die uit waren op een confrontatie met de politie, ging het mis.

Dilemma's
‘Juist op plekken van de rede en het woord zagen we protestacties omslaan naar onrust, vernieling en geweld’, zegt Knol. ‘De protesten leverden ons als politie, maar ook de universiteitsbesturen en het gezag, ingewikkelde dilemma’s op. Wij hebben het fundamentele recht op vrije meningsuiting en demonstratie te beschermen. Maar wij hebben óók de openbare orde te beschermen en de wet te handhaven’.

Blokkades
Dat laatste bleek nodig; vorige week maandag en woensdag en ook vandaag. Er werden vernielingen aangericht, professioneel opgebouwde barricades opgeworpen en de politie werd bestookt met zwaar illegaal vuurwerk, stenen en ammoniak. Knol: ‘We kregen daarom van het bevoegd gezag de opdracht om in te grijpen en de bezettingsacties te beëindigen. We kwamen daardoor als politie terecht in een situatie die we altijd proberen te vermijden: tegenover mensen in plaats van ertussen.'

Gewond
‘Het geweld dat tegen ons werd gebruikt, was grof en gericht. Meerdere politiemensen raakten gewond. Dat is onacceptabel. Ik ben onder de indruk van hun professionele optreden, vorige week en vandaag. Zij moeten onder moeilijke omstandigheden en grote druk hun werk doen.'

Opgave
Volgens Knol ligt er een grote maatschappelijke opgave om het sluimerende probleem van polarisatie en daaruit voortvloeiende discriminatie en uitsluiting aan te pakken. ‘We moeten blijvend het gesprek voeren, de norm stellen en het onderliggende problemen aanpakken. Alleen zo kunnen we bedreiging van onze rechtsstaat, van een vreedzaam samenleven in vrijheid de kop indrukken.'

Taak
Voor de politie is daarbij een belangrijke, maar ook ingewikkelde taak weggelegd, zegt Knol. ‘Wij handelen zonder aanzien des persoons, indachtig artikel 1 van de grondwet. Wij kiezen geen partij. Maar wij moeten ook beschermen en begrenzen. De wet is dan onze leidraad. Maar bovenal moeten we in gesprek blijven. Met elkaar en met de samenleving. Vanuit onze neutraliteit en onze professie. Daarmee kunnen wij als politie het verschil maken.’