Nederland - De politie komt minstens zeshonderd miljoen euro tekort om het capaciteitsprobleem aan te pakken, zegt korpschef Henk van Essen. ‘En dan nog kunnen we niet aan alle verwachtingen voldoen.’
Hij pleit vurig voor meer wijkagenten. ‘Onze zichtbaarheid in de wijk moet beter. Mensen willen de wijkagent kennen en zelf gekend worden. Netwerken opbouwen die ook in roerige tijden kunnen worden benut. Lokale verankering is de ruggengraat van de politie, maar die wordt uitgehold. De politie heeft minstens 3500 extra mensen nodig om de aspiranten uit de basisteams te halen.’
Dat staat in een investeringsagenda, waarin de politie, het OM, het ministerie van JenV en de regioburgemeesters speerpunten voor de komende jaren hebben bepaald. Een deel van die zeshonderd miljoen is gereserveerd voor duizend fte extra, die de politie nodig heeft voor versterking van de basisteams en een kleine vijfhonderd fte aan extra specialistische recherche capaciteit. Die zijn nodig om enerzijds goed verankerd te blijven in de wijken en anderzijds digitaal vaardiger te worden. Volgens Van Essen moet de politie bruggen blijven bouwen, zowel op straat als online. ‘De politie blijft in gesprek met iedereen. En wanneer er spanningen zijn, signaleert de politie die vroegtijdig.’
Herkenbaar en benaderbaar
‘Verankering in de wijk is daarom belangrijker dan ooit’, constateert de korpschef. ‘Vertrouwen in de politie zorgt voor steun en een goede informatiepositie in de wijk. Maar een politie die lokaal verankerd is, vraagt om een politie die herkenbaar en benaderbaar is.’ Volgens Van Essen moet de politie daarom bouwen aan teams die diverser zijn. ‘Met politiemensen die herkend worden door de wijk of straat waarin zij werken. Dat betekent dat je in de Utrechtse wijk Lombok, in Amsterdam-West of in de Schilderswijk in Den Haag een andere samenstelling van je politieteam moet hebben dan op bijvoorbeeld het Drentse platteland. Die lokale verankering is de kern van de politie. Daarom denk ik dat de Nederlandse politie zoveel vertrouwen geniet.’
Grote digitale dreigingen
Daarnaast speelt criminaliteit zich steeds meer in de cyberwereld af. Daarom gaat de politie verder investeren in de digitale kennis van haar medewerkers. Het gemiddelde kennisniveau over de digitale aspecten van politiewerk moet verder omhoog, blijkt uit een onderzoek in opdracht van de korpsleiding. De politie wil driehonderd miljoen euro investeren in innovatie en in een digitaal vaardige en digitaal bereikbare politie. Bijvoorbeeld om eigen systemen toekomstbestendig en veilig te maken, te zorgen voor digitale ondersteuning van het politiewerk om onder andere efficiënter en effectiever te kunnen zijn op straat. Ook is het noodzakelijk dat de politie beter toegerust is op grote digitale dreigingen en digitalisering van de criminaliteit, zoals dat gebeurde bij de EncroChat-zaak. Van Essen: ‘In een snel digitaliserende wereld moet je meebewegen. Digitaal is inmiddels het nieuwe normaal. Ook heeft de coronacrisis een enorme ‘boost’ gegeven aan cybercriminaliteit. We hebben daarom extra geld en expertise nodig.’
Investeren in het kennisniveau van politiemedewerkers gaat niet alleen om politiemensen in de basispolitiezorg en medewerkers die aangiften opnemen. Maar daar ligt wel een belangrijke opgave. Een beproefde methode om het kennisniveau te vergroten is te leren door kennis direct toe te passen tijdens het werk. Dit sluit goed aan bij hoe politiemedewerkers nu al vaak leren. Belangrijk is wel om dit goed te faciliteren en begeleiden. Ook moet er ruimte worden gecreëerd om praktijkervaring op te doen en daarop te reflecteren.
Stabiele financiering rechtsstaat
Dit alles vraagt om een stabiele financiering van de rechtsstaat, volgens de korpschef. ‘Een ad-hoc beleid is onwenselijk. Van het voornemen om drieduizend functies binnen de politie te schrappen naar binnen drie jaar weer duizend extra agenten moeten opleiden. Daardoor lopen we achter de feiten aan.’ Hij beseft dat een investering van zeshonderd miljoen euro een groot bedrag is. ‘Maar veiligheid vraagt om structurele aandacht, ook in tijden dat het rustig is of wanneer er sprake is van een economische crisis. Voortdurende druk is daarom nodig’, aldus de korpschef, die voor het volgende kabinet nog wel een boodschap heeft: ‘Erken de waarde van de rechtstaat, wees er zuinig op. We genieten als politie een groot vertrouwen en dat moeten we zo houden.’
