DEN HAAG - Een betere beloning voor boeren die duurzaam werken op hun akkers en weilanden. Dat is de kern van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2023-2027, waarmee de Europese Raad van landbouwministers vandaag in Luxemburg heeft ingestemd.
Een grote verandering is dat minimaal 25 procent van het budget voor inkomenssteun gereserveerd wordt voor zogenoemde ecoregelingen. Agrariërs die extra stappen zetten voor bijvoorbeeld klimaat, leefomgeving of biodiversiteit krijgen gericht extra geld voor hun inspanningen. De lidstaten mikten aanvankelijk op 20 procent. Nederland heeft steeds gepleit voor een verhoging.
Om in aanmerking te komen voor inkomenssteun, moeten boeren voldoen aan een aantal voorwaarden, de zogenoemde conditionaliteit. Hieraan zijn voorwaarden op het gebied van vergroening toegevoegd. Een andere belangrijke toevoeging is dat boeren zich als werkgever moeten houden aan voorschriften op het gebied van arbeidsomstandigheden.
Het totale Nederlandse GLB-budget uit de EU-middelen bedraagt in de periode 2023-2027 jaarlijks 790 miljoen euro.
Minister Schouten: “Het is belangrijk dat er een akkoord is. Dit nieuwe GLB betekent een groene sprong voorwaarts. Wie groen boert, maakt aanspraak op extra financiering. Het gaat er straks niet alleen meer om hoeveel hectares je hebt als boer, maar wat je met die hectares doet. Dit was belangrijk voor Nederland en hier hebben we in Europa met succes voor gepleit. We kunnen nu als land aan de slag om dit voor Nederland, binnen de Europese kaders, verder in te vullen.”
Aandacht voor jonge boeren
Binnen het nieuwe GLB is veel aandacht voor het ondersteunen van jonge boeren. Er is afgesproken dat minimaal 3 procent van het budget voor inkomenssteun besteed moet worden aan extra ondersteuning voor jonge boeren. Dit was 2 procent. Mede door de Nederlandse inzet mag ook investeringssteun voor jonge boeren hierin deels meegerekend worden.
Toezicht en controle
In het nieuwe GLB is gekozen voor een nieuw prestatiemodel, waarin alle lidstaten vergelijkbaar worden afgerekend op het halen van de GLB-doelen. Lidstaten die deze doelen niet halen, moeten actie ondernemen om alsnog hun doelen te realiseren. Nederland heeft zich in de onderhandelingen hard gemaakt voor de realisatie van deze omslag - van een op naleving gericht beleid naar een op prestaties gericht beleid.
Uitwerking Nationaal Strategisch Plan
In de komende maanden werkt Nederland dit akkoord uit in een Nationaal Strategisch Plan (NSP), waarin staat beschreven op welke wijze Nederland invulling geeft aan het akkoord. Europese lidstaten hebben hier, binnen de afgesproken Europese kaders, meer vrijheid in dan onder het huidige GLB. Elke lidstaat mag bijvoorbeeld zelf een lijst aan ecoregelingen samenstellen waar de boer uit kan kiezen. Deze ecoregelingen moeten wel aantoonbaar bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van het GLB. Het NSP moet eind 2022 zijn goedgekeurd door de Europese Commissie, zodat het nieuwe GLB in 2023 van start kan gaan.
