Nederland - Het aantal meldingen van mogelijke slachtoffers van mensenhandel is in 2015 sterk afgenomen. In 2015 zijn er 1.321 mogelijke slachtoffers van mensenhandel aangemeld. In 2014 waren dat er nog 1.561.
Dat betekent een daling van 15%. ‘Dat is zorgelijk, want we hebben geen reden om aan te nemen dat er minder slachtoffers zijn,’ zegt Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Corinne Dettmeijer.
In de Monitor Mensenhandel worden beschikbare gegevens over mogelijke slachtoffers van 2011 tot 2015 en de trends die zich daarin voordoen besproken. Uitbuiting in de seksindustrie blijkt in die periode het vaakst voor te komen: het gaat om 66% van de gevallen. Opvallend is dat het aandeel Nederlandse slachtoffers van seksuele uitbuiting fors stijgt, van 35% in 2014 naar 46% in 2015. Vooral bij Nederlandse minderjarigen is de toename groot: het aantal dat werd uitgebuit in de seksindustrie steeg in de afgelopen vijf jaar met 64%. Toch neemt het aantal meldingen over slachtoffers buiten de seksindustrie in verhouding toe. Wanneer wordt gekeken naar alle uitbuitingsvormen is in 33% van de gevallen het slachtoffer Nederlands. Andere veel voorkomende nationaliteiten zijn Bulgaars, Roemeens, Pools en Hongaars. Een kwart van alle vorig jaar gemelde slachtoffers was minderjarig, tegen 16% gemiddeld in de vier jaren ervoor.
De toename van Nederlandse minderjarige slachtoffers is in de afgelopen vijf jaar 23%. Het aantal meldingen van buitenlandse minderjarige slachtoffers blijft vrijwel gelijk ten opzichte van 2014, wat vreemd is, omdat het aantal asielaanvragen voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen in 2015 met 300% steeg in vergelijking met 2014.
Afname aantal meldingen
Vooral bij de Koninklijke Marechaussee (KMar) is een grote terugloop te zien in het aantal meldingen: in 2015 neemt het ten opzichte van 2014 met 46% af. De toegenomen aandacht voor mensensmokkel en de daaraan verbonden prioritering bij de KMar lijkt van grote invloed op de afname van meldingen. Dat baart Dettmeijer zorgen: ‘Vluchtelingen, die hier vaak gekomen zijn met behulp van mensensmokkelaars, zijn kwetsbaar voor mensenhandel, daarom zou men extra alert moeten zijn op signalen van mensenhandel. Focus op de aanpak van mensensmokkel en veiligheid, waarbij niet tegelijkertijd de aandacht voor mensenhandel gehandhaafd blijft, biedt schijnveiligheid. Dit gaat ten koste van de bescherming van slachtoffers van mensenhandel.’
Bij de politie is in 2015 ten opzichte van 2014 een afname van 14% te zien in het aantal meldingen. Een daling die in 2013 is ingezet en in vergelijking met 2012 36% is. Een mogelijke oorzaak hiervoor is de reorganisatie van de nationale politie en als resultaat daarvan afgenomen capaciteit op het gebied van mensenhandel. Ook bij de politie lijkt daarnaast de prioritering in het nadeel van de aanpak van mensenhandel uit te vallen. Om verdere terugloop te voorkomen beveelt de Nationaal Rapporteur aan dat de minister van Veiligheid en Justitie maatregelen treft om het herkennen van signalen van mensenhandel binnen de migratie- en vluchtelingenstromen beter te waarborgen. Daarnaast wordt aanbevolen dat de minister borgt dat de capaciteit voor mensenhandel niet lijdt onder inzet op andere prioriteiten.
Bescherming persoonsgegevens
Bescherming van slachtoffers van mensenhandel omvat ook de bescherming van hun persoonsgegevens. Zonder wettelijke grondslag en zonder toestemming van betrokkene of hun wettelijk vertegenwoordigers is het melden in strijd met hun privacy. Met name bij de jeugdhulp betekent het verkrijgen van toestemming een extra belemmering. De Nationaal Rapporteur vreest dat het aantal meldingen door instanties, anders dan politie, Inspectie SZW en KMar, hierdoor terug zal lopen. En dat betekent dat minder slachtoffers in beeld zullen zijn. Dettmeijer: ‘Een gedegen inzicht in de aard en omvang van het aantal slachtoffers mensenhandel is noodzakelijk om betere preventie en bescherming van deze kwetsbare groep in te richten en de aanpak en opsporing van mensenhandelaren te versterken.’ Daarom beveelt zij aan een wettelijke basis te creëren voor het melden en registreren van alle slachtoffers van mensenhandel.
Over de Nationaal Rapporteur
De Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen rapporteert aan de regering over de aard en omvang van mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen in Nederland. De Nationaal Rapporteur monitort de effecten van het beleid dat op deze terreinen wordt gevoerd en doet aanbevelingen om de aanpak van mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen te verbeteren. Corinne Dettmeijer-Vermeulen bekleedt de functie van Nationaal Rapporteur.
