Awareness Columns Curacao - Op de vraag wat corruptie is kan iedereen wel een antwoord bedenken. Das best bijzonder, omdat de definities nogal uiteen lopen. Over het algemeen wordt aangenomen dat corruptie gaat om het misbruiken van een machtspositie om zichzelf of anderen te bevoordelen.
Op de vraag of er op Curaçao ook corruptie is, zal menig één zeggen dat het vooral in de politiek voorkomt.
We kunnen ons vast nog de mondkapjes affaire, het mysterie van de willekeurig geplaatste verkeerskussens en bestelbongate voor de geest halen. En in de categorie ‘leuk geprobeerd maar (nog) niet gelukt’: de bacheloropleiding voor de politie en een minister die zichzelf aanstelt als afdelingshoofd. Dit zijn slechts enkele recente voorvallen, de andere oude koeien laat ik maar even in de sloot. Maar, ook los van de politiek ziet men corruptie om zich heen, in de bedrijven die belasting ontduiken of in de onduidelijke toewijzing van grote projecten aan ontwikkelaars bijvoorbeeld.
Allemaal overduidelijk voorbeelden van corruptie, waar hard tegen opgetreden moet worden. Toch? Zegt u het maar.... geen van de genoemde voorbeelden leidde tot een veroordeling en zelfs de publieke verontwaardiging is tot een minimum gebleven. Slappe smoesjes en creatieve rechtvaardigingen door de plegers in kwestie worden vaak geslikt als zoete koek. En zelfs al blijken het koekjes te zijn die door MEO in beslag zouden moeten worden genomen, na een dag of twee zijn we het weer vergeten en smullen we van de volgende sensatiebolo.
Hoe kan het dat corruptie hier zo goed kan gedijen en dat wij er vaak schouderophalend naar staan te kijken, als we het überhaupt al zien?
Kan het zijn dat we collectief niet kritisch genoeg zijn? Staan we niet stil bij dingen die anders lopen dan ze behoren, of hebben we niet eens door dat ze anders lopen?
En komt dat dan door onwetendheid, gemakzucht of desinteresse? Of hebben we geen toegang tot de relevante informatie?
Is het misschien zo dat we gewoon egoïstisch zijn? Vinden we questionabel of wangedrag prima zolang wij er profijt van hebben of zolang het geen directe invloed heeft op ons? Knijpen we het liefst een oogje toe, in de hoop dat de ander dat in een omgekeerde situatie ook zal doen?
Kan het zijn dat we een ander beeld van corruptie hebben? Denken we dat alleen politici of ondernemers, of gierige mensen corrupt zijn? Is het daadwerkelijk corruptie als je oom je aan een baan helpt of is dat gewoon goed gebruik maken van je social capital? Is het corrupt om een mannetje te betalen die je auto snel en zonder gedoe door de inspectie krijgt, of gewoon slim time management? Wat is er mis met vriendendiensten, soms mats jij mij, soms mats ik jou.
Is het misschien kleinschalige samenlevingen eigen dat persoonlijke relaties en formele relaties erg met elkaar vervlochten zijn? Hebben wij een geheel eigen wijze van omgaan met vertrouwen, gunsten en reciprociteit?
Deze vragen zijn relevant, maar vergen een persoonlijk antwoord. We strijden tegen corruptie en vóór integriteit, een nobel streven, maar vaak worden de oplossingen buiten ons als individu gelegd. Er wordt gehamerd op transparantie en accountability voor overheidshandelen. We maken ons hard voor een onafhankelijke en kritische media. We schreeuwen om meer checks en balances of ten minste handhaving van de reeds bestaande checks en balances. We vinden dat politici het juiste voorbeeld moeten tonen. En we worden vooral aangemoedigd ons uit te spreken tegen corruptie. Maar als we niet bij onszelf te rade gaan waarom wij zelf bewust of onbewust corruptie in stand houden, wordt bestrijding hiervan nogal lastig.
Als we bij onszelf te rade gaan, komen we misschien tot de conclusie dat we kritischer moeten worden over ons eigen handelen, het handelen van anderen en over wat we accepteren. Dat we ons zelf beter moeten informeren over wat zich afspeelt op overheidsniveau, zeker voor wat betreft uitgaven en dienst verlening. Maar ook de private sector verdient de nodige aandacht. Dat we meer community minded moeten zijn.
En dat we beter moeten beseffen dat corruptie ook inhoudt dat de één (of een paar) bevoordeeld wordt ten koste van een heleboel anderen. Dat het niet altijd hoeft te gaan om abstract gemeenschapsgeld. En dat de gevolgen zich niet alleen op economisch, bestuurlijk en rechtsstatelijk niveau voltrekken. Want, terwijl u lekker voordringt bij de medische specialist of overheidsdienst of uw kind via officieuze wegen op een ‘goede’ school weet te plaatsen zijn er een heleboel anderen die even veel of misschien wel meer recht hadden dan u, maar nu achter het net vissen (#understatement). U werkt actief mee aan het creëren en/of in stand houden van ongelijkheid. En natuurlijk weet u dat prachtig te rechtvaardigen, uw hachje is gered, maar hoe voelt dat als de rollen om gedraaid zijn?
Iedereen is tegen corruptie. De strijd hier tegen is oneindig en grootschalige verandering komt langzaam opgang. Persoonlijke verandering daarentegen.....
Join the fight, it is in our hands
