Awareness Columns Curacao - Het geeft je wel te denken zo’n anti corruptie week. En dat is natuurlijk ook de bedoeling. Dat we met z’n allen stilstaan bij al die grote en kleine dingen die mis gaan op ons eiland, doordat (sommige) mensen het niet zo nauw nemen met eerlijk zijn.
Ik vind dat ˈniet nauw nemen met eerlijkheidˈ trouwens harder klinkt dan ˈcorruptieˈ. Dat laatste klinkt, gek genoeg, al zo normaal, zo ingebed, zo cliché. Dat gebruiken we tegenwoordig zo snel wanneer we het niet eens zijn met bijvoorbeeld een politicus.
Via kanalen als facebook nagelen we meteen die bewuste personen aan het kruis, ze daarbij geselend met woorden, pijnlijker dan de doornenkrans die volgens het Bijbelse verhaal het hoofd van Jezus sierde. Dat gaat, afhankelijk van de periode waarin we ons bevinden, een aantal dagen of weken door. Waarna we weer overgaan op de dingen van alledag, omdat bijvoorbeeld de verkiezingen weer achter de rug zijn.
Of die bewuste politicus inderdaad corrupt is en het niet zo nauw neemt met eerlijk zijn, blijft dan vaak in dat onduidelijke gebied van waar of niet waar hangen. De uitingen op facebook en in de lokale pers hebben de politicus immers al veroordeeld. Want als zovelen onder ons het zeggen, zal het wel zo zijn, toch? Waar rook is, is vuur. Of niet? En slechts een enkeling, naast de directe familie en vriendenkring van de beschuldigde, zal dan stiekem denken: “Maar is het echt waar?”.
Nu ben ik realistisch genoeg en sta ik als ambtenaar dicht genoeg bij het vuur, om te kunnen inzien dat macht inderdaad kan leiden tot corruptie. Je moet immers ontzettend sterke benen hebben om te kunnen waden door dat riool van mensen die iets van je willen, omdat je nu die bepaalde positie inneemt. En in die kleine gemeenschap van ons is een ˈfaborˈ al snel gedaan. En net zoals bij die dief die de gelegenheid krijgt, kunnen die fabors al snel groter worden…
Maar om nou te zeggen dat elke politicus, die ik heb meegemaakt in de tien jaar dat ik als ambtenaar werk, corrupt is? Of dat het ambtenarencorps corrupt is? Nee hoor! Helemaal niet. Ik ken hardwerkende politici met heel veel hart voor ons land en onze bevolking. En ambtenaren die keihard werken om het voor ons allemaal een beetje beter te maken op dit eiland.
En ja, ik ken ook politici en ambtenaren die, jammer genoeg, willens en wetens maar al te graag gebruik maken van de gelegenheid.
Tijdens deze anti corruptie week werd ook aan mij gevraagd of ik mee wilde doen aan de enquête om je eigen mate van ‘schone handjes’ te meten. Ik kwam met slechts 80% schone handen uit die test, want ik neem weleens de laptop van mijn werk mee naar huis om voor iets anders dan mijn werk te schrijven en ik heb ook weleens een extraatje dat ik buiten mijn werk om verdiende ˈvergetenˈ op te geven aan de belastingdienst. Ja, helemaal zuiver ben ik, Brutus, net als velen onder u, dus ook niet.
Veel indruk maakte wat een bekende politica ongeveer een jaar geleden tegen me zei: “Corrupt is ook diegene die corruptie ziet en er niets tegen doet”. Daarmee doelde ze op mensen, vooral ambtenaren, die zien dat een politicus of een hoge ambtenaar iets doet wat niet eerlijk is en (een deel van) de bevolking benadeelt, en daarover toch stil blijven. “De macht om daar echts iets aan te doen, ligt in handen van de ambtenaar”, zei deze politica.
Op ons eiland gebruiken ambtenaren niet zo vaak die handen om iets te doen tegen corruptie, is mijn conclusie. Want met die handen moet je immers naar de politie en het gerecht om te vertellen wat je hebt gezien, met de nodige bewijsstukken. En jij, de klokkenluider, moet ook nog je handtekening zetten onder je verklaring. En daarbij loop je natuurlijk het risico dat jij het slachtoffer wordt van je eigen eerlijkheid. In deze gemeenschap waarbij iedereen iedereen kent…
Dan is het lekken van informatie via anderen op facebook natuurlijk stukken eenvoudiger. Want omdat daar iedereen het weer heeft gelezen bij een ander, die het weer van horen zeggen heeft vanaf een ander zijn tijdlijn, die het weer gekopieerd heeft van die ander, veroorzaken we met z’n allen troebel water waarin het vooral goed vissen wordt voor diegenen die bewust een ander kapot willen maken. Of het eventueel gepleegde nou een feit is of niet.
Iemand beschuldigen van corruptie, zonder daar ook feitelijk bewijs van te hebben, kan dus net zo erg voor onze samenleving zijn als corruptie zelf. ‘Brua tera’ noemen we het zo mooi. Waarbij we dat niet zo nauw nemen met eerlijkheid misbruiken, omdat dat woord ˈcorruptieˈ nu eenmaal zo makkelijk te gebruiken is. En we daardoor niet scherp genoeg optreden tegen zaken waarbij het echt om corruptie gaat zodat we echt de zwaarte van dat woord weer gaan beseffen. Ook iets om over na te denken deze week. Ja, ook gij, Brutus…
