Nederland - De verhoorpraktijk bij de politie is voortdurend in ontwikkeling. Dit in tegenstelling tot berichtgeving die RTL Nieuws vandaag brengt. Daarin wordt gesteld dat de verbeteringen in het verhoor geen prioriteit zouden hebben binnen de politie.
De politie verhoort jaarlijks zo’n 200.000 verdachten. Nieuwe inzichten uit (internationaal) wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring van politiemensen worden doorlopend benut om de aanpak van deze verhoren te verbeteren. Veranderende maatschappelijke inzichten hebben hier ook invloed op.
Informatievergaring en waarheidsvinding
Wanneer een verdachte wordt verhoord in een bepaalde zaak, dan is zo’n verhoor altijd gericht op informatievergaring en waarheidsvinding. Daarbij zijn de verhoormethoden, verhoorregistratie, rechten van verdachten, getuigen en slachtoffers (mede) bepaald door wet- en regelgeving.
Het is goed te beseffen dat de informatie die eventueel uit een verhoor naar boven komt, altijd onderdeel is van een groter geheel. De politie vergaart over een bepaalde zaak immers op verschillende manieren informatie. Ondersteunend bewijs is bij een verklaring altijd belangrijk en/of noodzakelijk. Veel verdachten krijgen (verplichte) consultatie- en verhoorbijstand van een advocaat en steeds meer verhoren worden auditief of audiovisueel geregistreerd. Daarmee bieden we advocaten en rechters een transparante blik op de gang van zaken tijdens het verhoor.
Basis, complex en specialistisch
Bij politiepersoneel zijn er verschillende niveaus van verhoordeskundigheid: basis, complex en specialistisch. Tijdens de opleiding aan de Politieacademie krijgt elke politieman of -vrouw de basisvaardigheden geleerd. Daarna volgt permanente doorontwikkeling in de politiepraktijk, desgewenst – en afhankelijk van het specialisme – aangevuld met een specifieke opleiding.
De Nederlandse politie kent 167 zogenaamde basisteams, door burgers beter gekend als wijkbureaus. Agenten die nieuw in het vak beginnen starten hun carrière vaak bij een wijkbureau. Inhoudelijk krijgen ze daar vooral te maken met veel voorkomende vormen van criminaliteit zoals vandalisme en winkeldiefstal. En dus ook met de daarmee gepaard gaande verhoren.
In onze politiepraktijk is het uitgangspunt om verhoorders in te zetten van wie de deskundigheid past bij de aard van het betreffende verhoor en verdachte. Daarbij maakt het vanzelfsprekend nogal uit of er sprake is van winkeldiefstal (veel voorkomende kleine criminaliteit) of mogelijke betrokkenheid bij een liquidatie (zware criminaliteit) of zedendelict.
Politieacademie
De inhoud van het politieonderwijs wordt - ook op het gebied van verhoren - samengesteld aan de hand van wetenschappelijke inzichten, ontwikkelingen in de maatschappij, onderzoeken en ook adviezen vanuit de praktijk, zowel nationaal als internationaal. Al deze bevindingen worden verwerkt in het lesprogramma. Zo is er de laatste jaren bijvoorbeeld meer kennis van en aandacht voor (h)erkenning van kwetsbaren in het strafproces. De politie treft bij verhoor regelmatig personen die op enige wijze kwetsbaar zijn. Een verdachte met een licht verstandelijke beperking (lvb) kan daar een voorbeeld van zijn. Het beter herkennen van zo’n kwetsbaarheid, ongeacht de aard of vorm, leidt tot maatwerk in verhoorsituaties en een betere afdoening in het strafproces, voor deze en allerlei andere verhoorsituaties zijn de afgelopen jaren door en voor de politie dan ook diverse initiatieven ontwikkeld.
