Nederland - Afgaande op het nieuws lijkt het aantal woningovervallen bij ouderen de laatste tijd sterk te zijn toegenomen.
Toch is dat niet het geval. ‘Het aantal woningovervallen op ouderen schommelt al jaren rond de honderd per jaar’, zegt Jos van der Stap, landelijk overvalcoördinator bij de politie. ‘Dat neemt niet weg dat deze zaken voor de politie een zeer hoge prioriteit hebben.’
Onlangs dreigden overvallers in Eindhoven bij een hoogbejaarde vrouw vingers af te snijden als ze haar spaargeld niet af zou staan en eerder werd in Susteren een bejaard echtpaar zwaar mishandeld en opgesloten in hun eigen kelder. Hoewel dit volgens Van der Stap ‘verschrikkelijk nare zaken’ zijn, is er geen stijging te zien van dit soort misdaden en zijn ze ook niet gewelddadiger dan voorheen. Wel hebben de woningovervallen volgens de politie 'topprioriteit'.
Slachtoffers
De indruk dat het allemaal erger wordt, komt volgens Van der Stap mogelijk doordat opsporingsprogramma’s het geweld - eventueel nagespeeld - ook echt laten zien. Ook worden steeds vaker slachtoffers aan het woord gelaten in de hoop dat zich daardoor getuigen melden. Daarnaast wordt dit soort zaken via sociale media met veel meer mensen gedeeld dan vroeger.
Taskforce Overvallen
De politie werkt al vanaf 2010 met de Taskforce Overvallen aan de aanpak van dit soort zaken. Daardoor is het aantal overvallen in Nederland gedaald van 2900 in 2009 naar 1100 in 2017. Vorig jaar was er voor het eerst een stijging van vier procent, maar deze gold niet voor de woningovervallen op ouderen. Dat aantal ligt al jaren rond de honderd per jaar.
‘Elke woningoverval is er natuurlijk één te veel’, zegt Van der Stap. ‘We gaan dus met de Taskforce weer stevig door met de opsporing en vervolging.’ Volgens hem wordt in de helft van de gevallen een verdachte aangehouden. ‘Er zijn vaak forensische sporen die tot oplossing van de zaak leiden en ook blijkt vaak dat de verdachten op de een of andere manier aan informatie is gekomen, wat ook weer aanknopingspunten biedt.’
Preventie
Naast de opsporing wordt door de politie fors ingezet op preventie. ‘Wij houden samen met ouderenbonden Anbo en KBO informatieavonden voor ouderen om hun weerbaarheid tegen criminaliteit te vergroten’, zegt Van der Stap. ‘Hoewel je niet bang hoeft te zijn in eigen huis, vinden we toch dat ouderen wel voorzichtig kunnen zijn. Doe bijvoorbeeld niet ’s avonds zomaar de deur open. Wees voorzichtig met mensen met smoesjes als je niemand verwacht. Iemand die aan de deur komt is normaliter altijd aangekondigd. Gebruik een kierstandhouder op de deur! Wees ook voorzichtig om veel contant geld in huis te hebben.’
Tip
Wordt je als oudere toch overvallen, dan heeft Van der Stap nog een tip: ‘Het klinkt heel tegennatuurlijk, maar blijf rustig en werk mee!’ Uit onderzoek is gebleken dat diegenen die niet meewerken, vaker letsel op lopen. En dus adviseert Van der Stap het RAAK-principe: ‘Rustig blijven, de situatie accepteren, afgeven van geld en goed kijken hoe de dader eruit ziet om zo een goed signalement aan de politie te kunnen geven.’
Meer weten? Op de pagina senioren en veiligheid op politie.nl kunt u meer vinden over dit onderwerp
