Minder administratie en slimmer politiewerk

Deze ambitie wierp de in vier jaar tijd vruchten af. Dat blijkt uit de Eindrapportage Administratieve Lastenverlichting Politie die minister Van der Steur op 27 juni naar de Tweede Kamer stuurde. Ook al merken collega’s de resultaten niet direct, toch motiveren de bevindingen om langs deze weg verder te gaan, vindt korpschef Erik Akerboom.

De afgelopen jaren zijn meerdere maatregelen genomen om de administratieve lastendruk terug te dringen. Tegelijkertijd is ingezet op het vergroten van de professionele ruimte voor de politiemedewerkers en het sturen vanuit vertrouwen – twee belangrijke cultuurambities van het korps. Er moest en moet echt wat veranderen om een eind te maken aan onnodige protocollen, overbodige en hinderlijke administratie en zowel regels als lasten die niet meer in verhouding staan tot het doel. Overbodige lasten opruimen en nieuwe administratieve lasten structureel voorkomen, vraagt om een andere manier van denken en doen. Dat vraagt om een cultuur waarin de professionele ruimte van iedere medewerker helder is en het korps meer kan sturen op en met vertrouwen.

Enthousiast

In zijn brief aan de Tweede Kamer stelt minister Van der Steur vast dat de door zijn voorganger toegezegde lastenvermindering is gerealiseerd. Uiterlijk 2015 diende vijfduizend fte’s aan productiviteitswinst te zijn bereikt. Dit is gelukt: de ‘aanval op de bureaucratie’ heeft de politie uiteindelijk zo’n 5500 fte’s aan productiviteitswinst opgeleverd, terwijl de operationele sterkte van 49.500 fte’s ongewijzigd bleef. Overeenkomstig de afspraak met de Tweede Kamer kwam de lastenvermindering volledig ten goede aan de primaire politietaken. ‘Met de korpschef ben ik enthousiast over de innovatieve aanpak en resultaten van de politie met vernieuwend werken en verwacht ik dat deze positief zal (blijven) bijdragen aan een goed functionerende politie’, schrijft de minister.

Lekkende kranen

De resultaten zijn langs drie wegen bereikt:

• Overbodige administratie wegnemen, bijvoorbeeld door de veertien meest gebruikte formulieren van de Basisvoorziening Handhaving te vereenvoudigen en door communities in te zetten voor recherche en basisteams.
• Het dichtdraaien van lekkende bureaucratische kranen, onder meer door de reflex tegen te gaan om alles in voorschriften vast te leggen en door de bewustwording te stimuleren over de eigen rol en bijdrage van medewerkers aan de (aanpak van) bureaucratie. De publicaties over Rijker verantwoorden en Professionele ruimte droegen hieraan bij.
• Het voorkomen dat er bureaucratische kranen bijkomen. Zo analyseert het Voorwasteam van het Ministerie van Veiligheid en Justitie samen met het korps welke impact (nieuwe) wet- en regelgeving heeft op de politietaken. Samen proberen zij nieuwe lasten te voorkomen en lastenluwe oplossingen aan te dragen.

Minder zichtbaar
Absoluut goed nieuws, vindt korpschef Erik Akerboom: ‘Al begrijp ik heel goed dat medewerkers zich afvragen waarom zij in de praktijk betrekkelijk weinig merken van deze lastenverlichting. Dat komt doordat het terugdringen van overbodig werk heel versnipperd is. Het gaat om minuten werk van iedere collega, die bij elkaar opgeteld uitkomen op 5500 fte’s. Dat maakt het minder zichtbaar en tastbaar. Tegelijkertijd komen er nieuwe regels en wetgeving bij. Dat leidt weer tot nieuwe administratieve lasten. Daarom is het belangrijk dat we hier continu zicht op blijven houden. Het voorkomen van zulke nieuwe lasten vormde dan ook een belangrijk onderdeel van de aanpak. De positieve eindrapportage motiveert om langs deze weg verder te gaan.’

Mooi voorbeeld
Het programma Administratieve Lastenverlichting en de Eenheid Oost-Brabant namen het initiatief tot de pilot Vernieuwend Werken in het Basisteam Meierij. Akerboom beschouwt het als een mooi voorbeeld van minder lastendruk, meer professionele ruimte en sturen vanuit vertrouwen: ‘De resultaten zijn merkbaar en meetbaar. Dit team toont aan dat deze werkwijze leidt tot tevreden burgers, dienders, leidinggevenden, bestuurders en ketenpartners. Steeds meer teams willen met deze aanpak aan de slag, ook bij de recherche. Er bestaan nog meer initiatieven in het korps die het werk op andere manieren organiseren. Alles bij elkaar een prima ontwikkeling.’

Aan de voorkant
Met het programma Administratieve Lastenverlichting deed het korps volgens Akerboom waardevolle ervaringen op: ‘Het is zaak om deze inzichten toe te passen. Lastenverlichting blijft dus een aandachtspunt. Zoals gezegd kregen en krijgen we er natuurlijk ook taken bij door nieuw beleid en (inter)nationale wetgeving. Die mogen als het even kan niet leiden tot toename van de administratieve lasten. Daarom kijken wij met onze partners aan de voorkant naar mogelijke knelpunten. Neem de Europese richtlijn voor dataprotectie.

Door negatieve gevolgen voor de politie tijdig te onderkennen, wist Nederland tijdens de onderhandelingen in Brussel overbodige politieadministratie te voorkomen. Dit soort maatregelen beperken zich overigens niet tot wet- en regelgeving vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Minister Van der Steur wil deze aanpak het komend jaar ook toepassen op andere ministeries en overige beleidsvoornemens die mogelijk gevolgen hebben voor de politieorganisatie.’
Multimediaal rapport

De Eindrapportage Administratieve Lastenvermindering Politie is met opzet anders vormgegeven dan gebruikelijk. Het betreft een digitaal en multimediaal rapport met veel (aanvullende) informatie in de vorm van animaties, artikelen en te raadplegen documenten.