Nederland - We lopen richting oud en nieuw. Wat een feest hoort te zijn, wil dan nog wel eens uit de hand lopen. Hulpverleners krijgen het soms zwaar te verduren.
Zij verdienen juist steun en vrij baan, vindt korpschef Erik Akerboom: ‘Wie hun taak ondermijnt, ondermijnt de samenleving.’
Tijdens de vorige jaarwisseling kregen 121 collega’s te maken met geweld, In 78 gevallen van fysieke aard. Die oudejaarsnacht vielen 20 werknemers met een publieke taak ten prooi aan fysiek geweld. ‘Het is onze taak om waar nodig een stap naar voren te zetten’, reageert Akerboom op deze cijfers. ‘Daar zijn we op zijn voorbereid, dus de burger mag en kan op ons rekenen. Ook de komende oud-en-nieuwviering staan we er. Ik roep iedereen op om het feest niet voor een ander te verknallen. Dat moeten we met zijn allen zien te voorkomen.’
Geen excuus
De politie en hulpverleners verdienen vrij baan en steun voor hun werk, beklemtoont de korpschef. ‘Wie hun taak ondermijnt, ondermijnt de samenleving. Elke vorm van agressie en geweld – dus ook verbaal – pakken we direct aan en kan rekenen op doeltreffende en snelle vervolging door het Openbaar Ministerie. Lik-op-stukbeleid dus. Overmatig gebruik van drank en drugs vormt geen excuus. Dat is iemands eigen verantwoordelijkheid. Politie en justitie rekenen dat zwaar aan.’
Geen recepten
Politiewerk luistert nauw, weet Akerboom: ‘Wij zijn een actieve politie, die ingrijpt voordat iets misgaat en niet terugdeinst voor welk geweld dan ook. Tegelijkertijd een genuanceerde, terughoudende politie die zelf niet escaleert. Voor die combinatie bestaan geen recepten. Collega’s moeten op straat zelf afwegingen maken, in de wetenschap dat je die altijd dient uit te kunnen leggen. Politiemensen houden van hun werk en zijn bestand tegen een stootje. Toch laat al dat geweld wel degelijk sporen na. Zeker extreme situaties.’
Beide keerzijdes
Akerboom vindt dat de rechtszaak van een Limburgse collega laat zien hoe dun de scheidslijn is: ‘Hij zag zich genoodzaakt om op een verdachte in een rijdende auto te schieten, wat resulteerde in een veroordeling tot twee jaar gevangenisstraf. In hoger beroep beoordeelde de rechter zijn optreden als noodweer. Beide keerzijdes van hoe je kunt kijken naar politieoptreden in één zaak.’
Besef
Begin 2011 dreigde een man in Huizen zijn ex-vrouw en twee kinderen om te brengen. Akerboom: ‘De collega’s gingen direct ter plaatse, maar brachten het er ternauwernood levend van af. De man probeerde hen dood te rijden. Hij is uiteindelijk opgepakt en kreeg onlangs twee jaar en twee maanden onvoorwaardelijke celstraf voor poging tot doodslag. Door de Limburgse rechtszaak beseften de betrokken collega’s van Midden-Nederland dat hen dit ook had kunnen overkomen. Want zij moesten eveneens schieten op een rijdende auto. Nog even los van de psychische impact die zulk geweld heeft op politiemensen. Soms jarenlang.’
Bodycams
Dit soort ervaringen onderstrepen wat betreft de korpschef de complexiteit van ons werk: ‘Dat omstanders al ons doen en laten filmen, maakt het er niet gemakkelijker op. Wij opereren in toenemende mate onder een vergrootglas. Daar dienen we verstandig en vakkundig mee om te gaan. Het kan zelfs in ons voordeel uitpakken. Neem de opnames van de ernstige mishandeling onlangs in Breda. Ze tonen aan hoe twee jongens uit het niets en zonder aanleiding twee agenten molesteren. Collega’s die daar louter staan om anderen van een onbekommerd avondje uit te laten genieten. Voor iedereen benaderbaar zoals we willen zijn en dan dit resultaat. Volstrekt bizar. Zulke taferelen versterken mijn voornemen om onze experimenten met bodycams voortvarend in gang te zetten.’
Speciale app
Het korps haalt alles uit de kast om geweld tegen politieambtenaren de kop in te drukken. Akerboom wijst op de eerder ingevoerde, speciaal hiervoor ontwikkelde app: ‘Die draagt bij door collega’s de weg te wijzen na een confrontatie met geweld. Het komt de zo belangrijke nazorg ten goede en maakt het verhalen van schade op de daders doeltreffender. We zijn verder voortdurend in gesprek met het Openbaar Ministerie over een hogere strafmaat en snellere afhandeling van zaken. Breda is een goed voorbeeld.’
Voortvarendheid
De twee verdachten zijn direct aangehouden. Op voorstel van de officier van justitie moesten ze binnen veertien dagen voor de rechter verschijnen en bleven in bewaring. Akerboom: ‘Allemaal maatregelen die politie en justitie zijn overeengekomen om het geweld tegen hulpverleners tegen te gaan. Ik waardeer dit soort voortvarendheid van het Openbaar Ministerie en ik ben tevreden dat de rechter in dat proces is meegegaan. Al had ik een forsere straf voor deze twee losgeslagen agressievelingen op zijn plaats gevonden.'
De officier van justitie eiste 42 dagen gevangenisstraf, waarvan 23 voorwaardelijk. De rechter legde 30 dagen op, waarvan 18 voorwaardelijk, plus 120 uur taakstraf. Zij moeten de twee agenten 600 euro schadevergoeding betalen.
Verstandig voornemen
‘Ook op 31 december aanstaande brengt de politie veel personeel op de been om het een feest voor iedereen te laten zijn’, besluit de korpschef. ‘Zij mogen niet de dupe worden van burgers die zichzelf niet meer in de hand hebben. Respecteer hulpverleners en laat ze gewoon hun werk doen. Dat lijkt me een verstandig en vooral ook erg welkom voornemen voor de komende jaarwisseling.’
