NEDERLAND - Op voorstel van minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de Tweede Kamer op 2 juli de wet voor een nieuw inburgeringsstelsel aangenomen. Vanaf 1 juli 2021 leren nieuwkomers zo snel mogelijk de Nederlandse taal en gaan ze aan het werk.
Minister Koolmees: “Ik ben heel blij dat de Tweede Kamer de wet met zo’n grote meerderheid heeft aangenomen. Dat er breed draagvlak is, laat zien dat we allemaal vinden dat het belangrijk is om nieuwkomers een goede start in Nederland te geven zodat ze zo snel mogelijk mee kunnen doen.”
Taallessen, en werk of stage
In het nieuwe stelsel geldt een hogere norm voor het taalniveau dan voorheen en combineren asielmigranten taallessen met (vrijwilligers)werk of stage. Met name jonge inburgeraars kunnen een andere route volgen: zij krijgen intensieve taallessen en volgen tegelijkertijd vakken als rekenen, Engels en leervaardigheden en studieloopbaanbegeleiding. Zij ronden dan in gemiddeld anderhalf jaar de inburgering af en stromen in het vervolgonderwijs in. Tot slot is er een kleine groep inburgeraars voor wie deze twee routes allebei niet haalbaar zijn. Zij gaan in het nieuwe stelsel meer tijd besteden aan het leren van de taal, zelfredzaamheid en participatie in de samenleving. Ook zij sluiten in het nieuwe stelsel hun inburgering af met een certificaat. In het nieuwe stelsel worden geen ontheffingen op basis van aantoonbaar geleverde inspanningen meer verleend.
Naast de taaltrajecten gaan alle inburgeraars actiever kennismaken met de lokale arbeidsmarkt. Ook komen ze meer en vaker in de praktijk in aanraking met Nederlandse kernwaarden zoals gelijkheid en vrijheid van meningsuiting.
Gemeenten
Gemeenten krijgen een belangrijke rol in het nieuwe stelsel: zij staan het dichtst bij de inburgeraars. Daardoor kunnen zij het maatwerk leveren dat nodig is. Ook gaan gemeenten de asielstatushouders die bijstand ontvangen ontzorgen. De gemeenten gaan voor deze groep de eerste zes maanden de huur, zorgverzekering en rekeningen voor gas, water en licht vanuit die bijstand betalen. Deze begeleiding moet zorgen voor rust en stabiliteit bij het begin van de inburgering. Hier staat tegenover dat inburgeraars die zich onvoldoende inzetten, vaker en sneller dan in het huidige stelsel te maken krijgen met sancties, zoals een boete.
Gezinsmigranten
Ook voor gezinsmigranten verandert er wat. Om hen beter bij de samenleving te betrekken en hen beter te ondersteunen, worden zij in de nieuwe situatie actiever begeleid door gemeenten. Wel blijven gezinsmigranten zelf hun taallessen en –examens betalen, waar nodig met een lening van DUO.
Huidige stelsel voldoet niet
Het huidige inburgeringsstelsel voldoet op een aantal punten niet. Veel inburgeraars doen er te lang over om in te burgeren. Daarnaast worden ze niet gestimuleerd om het hoogst mogelijke taalniveau te behalen.
Het bestaande systeem laat ook ruimte voor kwaadwillenden om bijvoorbeeld via het declaratiesysteem bij taallessen te frauderen. Recent verschenen daar weer diverse artikelen over in de media. Ook dit probleem wordt opgelost, omdat het leenstelsel voor asielstatushouders, waarin de inburgeraar een lening krijgt en daarvan o.m. taallessen inkoopt, wordt afgeschaft. Straks worden de taallessen voor deze groep door de gemeente betaald.
Wet naar de Eerste Kamer
Na de zomer behandelt de Eerste Kamer de wet.
