“Huizen veilig maken moet sneller”

Veel bewoners wachten te lang op duidelijkheid en er is te weinig vooruitgang. Daarnaast ontstaan er in kleine gemeenschappen verschillen die niet uit te leggen zijn. Dit vraagt om ingrijpen. Staatssecretaris Hans Vijlbrief heeft met de gemeente Eemsdelta en de NCG afgesproken om in vier dorpen te beginnen met een door hen ontwikkelde dorpenaanpak. Goede voorbeelden uit deze crisisaanpak kunnen zo snel mogelijk elders worden toegepast. Ook verwacht Vijlbrief dankzij deze aanpak zicht te krijgen op wat nodig is om versnelling van de totale versterkingsoperatie mogelijk te maken.

Staatssecretaris Hans Vijlbrief: “Ik vind het niet uit te leggen dat bewoners al zo lang wachten op duidelijkheid. Er is te weinig vooruitgang. Tijdens mijn bezoeken aan de regio heb ik met de gemeente Eemsdelta en de NCG over hun dorpenaanpak gesproken en ben ik ervan overtuigd geraakt dat op deze manier veel problemen opgelost kunnen worden. De dorpenaanpak is een crisisaanpak die de versterking in de hele regio moet gaan versnellen.”

De vier dorpen waar het om gaat zijn Garrelsweer, Zeerijp, Wirdum en Leermens en liggen in de kern van het aardbevingsgebied. Veel huizen hier zijn onvoldoende veilig en hebben schade. Bewoners hebben hier bovendien recent weer nieuwe aardbevingen meegemaakt. Doel is om de versterkingsoperatie in deze dorpen versneld af te ronden. Bewoners krijgen hierdoor sneller een veilig huis en perspectief en bewoners moeten ervaren dat de overheid naast hen staat. Het succes van de dorpenoperatie hangt af van de tevredenheid van de bewoners van die dorpen.

De dorpenaanpak
De kern van de dorpenaanpak bestaat eruit dat het dorp in zijn geheel wordt versterkt waar dat voor de veiligheid nodig is. Dat wil zeggen dat de betrokken bouwers, NCG en de gemeente samen met de bewoners een plan maken voor het gehele dorp. Dat biedt helderheid aan bewoners over waar zij aan toe zijn: wat de planning is voor hun eigen woning, en wat er in de rest van hun dorp gaat gebeuren. Bovendien kunnen bewoners erop vertrouwen dat de versterkingsoperatie in hun dorp ononderbroken doorgaat en dat deze partijen niet weggaan totdat het klaar is.

Er komt er in elk dorp een dorpsteam met vaste mensen. Zij sturen op de planning, de begeleiding en betrokkenheid van bewoners, de aansturing van aannemers en de uitwerking van maatwerk. De gemeente en NCG regelen dit. Het dorpsteam werkt oplossingsgericht en zorgt ervoor dat gemaakte afspraken met bewoners ook worden gerealiseerd. Bewoners hebben daarbij volledige zeggenschap over de versterking van hun eigen huis. In de dorpenaanpak geldt daarnaast dat de bewoners samen met het dorpsteam bepalen hoe de planning voor hun dorp er uit gaat zien. Binnen die dorpsplanning blijft er uiteraard ruimte voor eigen keuzes van bewoners, bijvoorbeeld om zelf een schilder of bouwer te kiezen. Dit mag niet voor vertraging zorgen voor de rest van het dorp.

Wethouder Annalies Usmany-Dallinga van de gemeente Eemsdelta ontwikkelde samen met de NCG de Dorpenaanpak. “Wij stellen het zeer op prijs dat de staatssecretaris deze aanpak omarmt en maatregelen treft om de dorpenaanpak te ondersteunen. Wij hopen dat het dorp en de bewoners hierdoor meer perspectief wordt geboden.”

Gegarandeerde bouwcapaciteit
Staatssecretaris Vijlbrief heeft voor de dorpenaanpak met Bouwend Nederland afgesproken dat zij zal helpen om voldoende bouwcapaciteit te leveren. Gekozen aannemers verbinden zich aan het dorp. Eigenaren kunnen uit een selectie van aannemers kiezen (het ‘Groninger Model’). In dat geval is aanbesteding niet nodig, wat bijdraagt aan snelheid. Corporaties hebben veel ervaring met het bouwen van huizen. Zij maken daarom vaak zelf afspraken met aannemers over de versterking. Indien het gaat om soortgelijke woningen wordt er gekeken met corporaties of particuliere eigenaren kunnen meeliften met corporatieprojecten.

Verbinder met mandaat
De staatssecretaris benoemt binnenkort in samenspraak met de regio een verbinder die een sleutelrol krijgt om onnodige vertraging te voorkomen. De verbinder werkt samen met het dorpsteam en krijgt ruimte om vastlopende en vertragende zaken snel op te lossen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om vergunningprocedures, moeilijk uitlegbare verschillen en hoe bewoners daadwerkelijk centraal te stellen. Deze troubleshooter werkt rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van staatssecretaris Vijlbrief.