Basis op orde: extra geld voor onderhoud wegen, vaarwegen en spoor

Minister Van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Van Veldhoven willen dat het onderhoud aan onze infrastructuur op orde is. Ze zetten ruim 2,6 miljard euro uit het Infrastructuurfonds apart om het onderhoud aan de wegen, het spoor en de waterwegen zeker te stellen. Zodat iedereen de komende jaren veilig en met zo min mogelijk oponthoud op de plek van bestemming komt.

De minister en staatssecretaris hebben vandaag op Prinsjesdag de eerste maatregelen bekend gemaakt voor de grote opgave op het gebied van onderhoud en renovatie van de wegen, het spoor, bruggen, sluizen, tunnels en viaducten. Veel sluizen, bruggen, tunnels en spoorverbindingen gaan al 75 jaar mee en moeten worden opgeknapt. Met de toepassing van nieuwe technieken wordt de infrastructuur duurzamer, betrouwbaarder en efficiënter in onderhoud.

Minister Van Nieuwenhuizen: “Het gaat goed met de Nederlandse economie. En dat merken we. Het wordt steeds drukker onderweg. Dit stelt heel hoge eisen aan onze infrastructuur. Ik wil de basis op orde zodat mensen zich veilig en snel kunnen verplaatsen. Een hardwerkend, succesvol land met een bloeiende economie verdient een sterk fundament.”

Staatssecretaris Van Veldhoven: “De komende jaren kiezen steeds meer mensen voor de trein. Om al die extra reizigers ook in de toekomst een snelle en comfortabele reis te kunnen bieden, is het belangrijker dan ooit dat het spoor er ook de komende decennia pico bello bijligt.”

Impuls sluizen en vaarwegen
Aanvullend op de grote reservering voor het onderhoud aan de infrastructuur geeft minister Van Nieuwenhuizen in 2020 met 100 miljoen euro uit het Infrastructuurfonds een flinke impuls aan de Nederlandse vaarwegen. Zo komt er 10 miljoen euro beschikbaar voor verbeteringen aan de aanlegplaatsen van de veerdiensten op de Waddenzee, is er 14,5 miljoen euro voor de aanpak van diverse sluizen op de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en gaat er 10 miljoen naar het Maas-Waalkanaal, waar onder meer de oude sluis Weurt wordt opgeknapt. De maatregelen zorgen ervoor dat schippers sneller door de sluizen kunnen gaan en er minder oponthoud op de vaarwegen is.

Schone lucht
Met 50 miljoen euro voor de uitvoering van het Schone Lucht Akkoord maakt de staatssecretaris volop werk van het verbeteren van luchtkwaliteit in heel Nederland. In 2030 moet de gezondheidsschade door luchtvervuiling zijn gehalveerd ten opzichte van 2016.

Van Veldhoven: “Onze lucht kan en moet schoner. Schone lucht is van levensbelang. Voor onze gezondheid, voor een gezonde toekomst. Ik ben samen met gemeenten en provincies hard bezig met het Schone Lucht Akkoord, wat dit najaar volgt, met concrete maatregelen voor meer schone lucht.”

Verkeersveiligheid
Minister Van Nieuwenhuizen trekt in 2020 met maatschappelijke partijen, provincies en gemeenten op om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat onder meer onderzoeken welke rotondes en kruispunten het hoogste ongevalsrisico vormen. Gemeenten en provincies krijgen op basis hiervan verbetervoorstellen aangeleverd. Vanuit het Rijk worden ook tijdelijk verkeersexperts beschikbaar gesteld die gemeenten en provincies kunnen ondersteunen bij het in kaart brengen en aanpakken van de grootste risico’s voor de verkeersveiligheid. Verder komt er een speciale ‘taskforce verkeersveiligheidsdata’ om wegbeheerders te voorzien van data en informatie over onveilige situaties die vervolgens kunnen worden aangepakt.

Van Nieuwenhuizen: “Verkeersveiligheid is voor mij topprioriteit, want elk slachtoffer in het verkeer is er één te veel. Samen met andere overheden, maatschappelijke organisaties en private partijen werken we daarom ook volgend jaar keihard aan veiliger verkeer. Het streven is helder: nul verkeersslachtoffers.”

Wegen
In 2020 wordt bijna 3 miljard geïnvesteerd in aanleg en beheer en onderhoud van wegen. Minister Van Nieuwenhuizen zet hiermee belangrijke stappen om de groei van het autoverkeer en de zwaardere belasting van het goederentransport op de weg op te vangen.

De uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof heeft in meer of mindere mate gevolgen voor een aantal wegprojecten die daarvoor in voorbereiding zijn. Een adviescollege onder voorzitterschap van oud-minister Remkes is door het kabinet gevraagd om met een voorstel voor oplossingen te komen. Dit najaar zal de minister de Tweede Kamer informeren over de gevolgen voor nieuwe projecten in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT).

Aan huidige wegverbredingen wordt in 2020 volop doorgewerkt. Volgend jaar is de verbreding van de Gaasperdammerweg klaar. De 36,5 kilometer lange weg krijgt twee keer vijf rijstroken met een tunnel door stedelijk gebied en daar bovenop een groot stadspark. In 2020 start het laatste project van de grootschalige verbreding van de snelwegen tussen Schiphol, Amsterdam en Almere: de verbreding van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht.

Voor extra rijstroken op de A15, tussen Papendrecht en Sliedrecht gaat in 2020 de schop de grond in. Ook zet de minister met een voorkeursbesluit een belangrijke stap voor de wegverbreding van de A2 tussen Deil en Den Bosch. In het oosten wordt het eerste stuk van de verbreding van de A1 tussen Apeldoorn en Azelo opengesteld: circa 30 kilometer snelweg tussen Twello en Rijssen krijgt er volgend jaar een rijstrook bij.

File-aanpak korte termijn
Minister Van Nieuwenhuizen heeft 100 miljoen uitgetrokken voor maatregelen om de files op de korte termijn aan te pakken. Naast de inzet van bergers en weginspecteurs in de buurt van de drukke snelwegen wordt het geld onder meer besteed aan een nieuwe generatie verkeerslichten die ervoor zorgen dat het verkeer in de ochtend- en avondspits soepeler doorrijdt op de op- en afritten van de snelwegen. Er komen in 2020 34 van deze verkeersregelinstallaties, onder meer op de A12 bij Arnhem en Oosterbeek, de A30 bij Ede en de A50 bij Renkum. Ook neemt de minister maatregelen om te voorkomen dat te hoge vrachtwagens tunnels inrijden en daarmee schade aanrichten en files veroorzaken. Bij de Schipholtunnel komen binnenkort fotoborden waarop een vrachtwagenchauffeur een waarschuwingsbericht en een foto van zijn eigen wagen te zien krijgt als deze te hoog is voor de naderende tunnel. Zo kan hij tijdig een andere route nemen. In 2020 worden de fotoborden ook geplaatst bij de Coentunnel, waar regelmatig files ontstaan door vrachtwagens die te hoog zijn voor de tunnel.

Spoor
Staatssecretaris Van Veldhoven steekt 2,6 miljard euro in aanpassingen op en rond het spoor. Het geld wordt gebruikt om het spoor klaar te maken voor de toekomst. Om de groei aan reizigers en goederen aan te kunnen, is het nodig om het spoor intensiever te gaan benutten. Het kabinet investeert in het nieuwe spoorbeveiligingssysteem ERTMS, waarmee treinen veilig dichter op elkaar kunnen rijden. De komende jaren worden spoor en treinen voorzien van dit nieuwe, digitale systeem. Ook wordt het spoor de komende jaren klaargemaakt voor meer frequente treinen, zoals de populaire ‘tienminutentrein’ die nu al rijdt tussen Amsterdam, Utrecht en Eindhoven.

Duurzaam vervoer
De komende jaren wordt werk gemaakt van de uitvoering van afspraken uit het Klimaatakkoord. Ons transport veroorzaakt een kwart van de CO2 uitstoot. Daarom neemt het kabinet tal van maatregelen om het vervoer te verduurzamen. De aanschaf van een elektrische auto, die tijdens het rijden geen broeikasgassen uitstoot, wordt gestimuleerd. Voor particulieren en ondernemers, nieuw of tweedehands. Om het laden van elektrische auto’s net zo makkelijk als het laden van je telefoon te maken worden de komende jaren in totaal 1,8 miljoen laadpunten gebouwd, waaronder “slimme laadpunten” die de capaciteit van het stroomnetwerk verbeteren. Mensen met een benzine- of dieselauto kunnen groener tanken. Daarnaast komt er meer ruime voor het geheime wapen tegen de drukte: de fiets. Op tal van plekken gaat de schop in de grond voor meer fietsenstallingen en snelfietsroutes. En de aanschaf van een geavanceerde fiets om grotere afstanden af te kunnen leggen wordt een stuk eenvoudiger en betaalbaarder door een nieuwe leaseregeling.

Circulaire economie
De ontbrekende schakel om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is de circulaire economie: een economie zonder afval. De ambitie van het kabinet is dat Nederland in 2030 50% van de gebruikte materialen zoveel mogelijk hergebruikt. En afval wordt zoveel mogelijk tot bruikbare grondstof verwerkt. Daarom maakt het kabinet in 2020 eenmalig €80 miljoen vrij om circulaire projecten die ook CO2-reductie opleveren in onder meer de grond-, weg- en waterbouw en de kunststofketen te stimuleren. Daarnaast maakt het kabinet in de begroting voor 2020 €8 miljoen vrij voor programma’s die de overgang naar een circulaire economie in verschillende sectoren moeten bevorderen.

Extreem weer
Ook in 2020 volgen maatregelen tegen de gevolgen van extreem weer, zoals wateroverlast door hevige regenval, droogte en overstromingsgevaar. Naast de jaarlijkse uitgaven uit het Deltafonds om onder meer onze dijken sterker te maken, is er in 2020 weer circa 10 miljoen euro beschikbaar voor kennisprogramma’s en lokale projecten om klimaatschade te beperken, zoals het onderlopen van stadswijken bij hevige buien.

Vorig jaar is op initiatief van Van Nieuwenhuizen de Global Commission on Adaptation opgericht die vorige week haar flagship rapport opleverde. Op 24 september start zij als commissielid samen met de commissievoorzitters Ban Ki-Moon, Kristalina Georgieva en Bill Gates het actiejaar op de VN-klimaattop in New York. In 2019 gaat de Commission in navolging van haar rapport werken aan concrete plannen om kwetsbare gebieden wereldwijd weerbaar te maken. Het actiejaar wordt op 22 oktober 2020 afgesloten bij de Climate Action klimaattop in Amsterdam.

Luchtvaart
Voor Schiphol komt een nieuwe aanpak. Schiphol kan na 2020 in kleine stapjes groeien, maar die groei is niet vanzelfsprekend. Alleen na aantoonbare vermindering van de hinder voor omwonenden, krijgt de nationale luchthaven in ruil wat extra ruimte. In de komende maanden werkt minister van Nieuwenhuizen de aanpak verder uit met de omgeving en de sector. Ook ontvangt de Tweede Kamer eind 2019 de ontwerp-Luchtvaartnota voor de ontwikkeling van de luchtvaart en de luchthavens in Nederland tot 2050. In 2020 worden de plannen definitief vastgesteld. In de zomer van 2020 neemt het kabinet een besluit over de concept-voorkeursvariant voor een nieuwe indeling van het luchtruim.