DEN HAAG - Er wordt onverminderd verder gewerkt aan het bieden van duidelijkheid aan ouders en aan het verbeteren van het proces van de hersteloperatie.
Dat staat in de 11e voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag die staatssecretaris van Financiën De Vries (Toeslagen en Douane) aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) hebben zich ruim 55.000 mensen gemeld als mogelijke gedupeerde. Voor de meeste daarvan (ongeveer 52.000) is een eerste toets gedaan. Ongeveer 26.000 van de aanmelders blijken gedupeerde van de problemen met de kinderopvangtoeslag. Voor bijna 14.300 aanvragen geldt dat UHT de integrale of versnelde beoordeling heeft gedaan of de ouder afziet van verdere beoordeling.
Staatssecretaris De Vries: “Er is al heel wat werk verzet, maar we zijn er nog niet. We zien dat er nog knelpunten in het herstelproces zitten. Daarom blijven we continue zoeken naar mogelijke verbeteringen in de hersteloperatie.”
VSO, mediation en loket afbetaalde schulden
Deze zomer loopt er een pilot met vaststellingsovereenkomsten, waarin afspraken met gedupeerde ouders worden vastgelegd.
Staatssecretaris De Vries: “In de gesprekken die ik voer met gedupeerde ouders komt vaak de wens naar voren om het hersteltraject af te sluiten met een vaststellingsovereenkomst. Wanneer de pilot succesvol is, kan een dergelijke overeenkomst met meer ouders worden gesloten.”
Ook wordt onderzocht of (een deel van de) bezwaarzaken kunnen worden opgelost via mediation.
Schulden die binnen de schuldenregeling van de hersteloperatie vielen, worden vergoed. Er zijn gedupeerde ouders die deze schulden echter hebben afgelost met het compensatiebedrag dat ze hebben gekregen. Ook voor deze schulden kunnen ouders naar verwachting vanaf eind september terecht bij Sociale Banken Nederland (SBN). Zij beoordelen of gedupeerden het bedrag dat ze met compensatie hebben afbetaald terug kunnen krijgen.
Wetgeving
Het kabinet heeft eind juni het wetsvoorstel hersteloperatie toeslagen naar de Tweede Kamer gestuurd. In het wetsvoorstel zijn naast de bestaande regelingen ook een aantal nieuwe regelingen opgenomen, zoals de kindregeling. Deze zorgt er voor dat ook kinderen van gedupeerde ouders een financieel steuntje in de rug ontvangen.
Het wetsvoorstel bevat ook een regeling voor gedupeerden in de zorgtoeslag, huurtoeslag of het kindgebonden budget. Daarnaast wordt via het wetsvoorstel onder meer de ondersteuning voor ouders in het buitenland geregeld en wordt vastgelegd welke gegevens voor het herstelproces moeten worden gedeeld.
Ex-partnerregeling
Ex-toeslagpartners van gedupeerde aanvragers hebben in veel gevallen ook onder de problemen met de kinderopvangtoeslag geleden, zowel emotioneel als materieel. Het kabinet wil hen ook ondersteuning bieden. Momenteel wordt gewerkt aan een aanvullende wet om dit goed te regelen.
Knelpunten
Gedupeerde ouders met aanvullende schade kunnen na de beoordeling van hun aanvraag en compensatie terecht bij de Commissie Werkelijke Schade (CWS). Op dit moment wordt gekeken hoe dit proces moet worden aangescherpt, aangezien er verbeteringen mogelijk en nodig zijn.
Als UHT in het herstelproces zich niet aan de wettelijke beslistermijnen houdt, dan kunnen gedupeerden UHT in gebreke stellen en bij de rechter beroep aantekenen wegens niet tijdig beslissen. De afgelopen maanden loopt het aantal ingebrekestellingen (12.500 tot op heden) en beroepen niet tijdig (843 tot op heden) op.
Deze beroepen zorgen ervoor dat het starten van de beoordeling steeds minder kan plaatsvinden op basis van volgorde van aanmelding bij UHT, omdat voorrang moet worden gegeven aan de dossiers waarbij een rechterlijke uitspraak ligt over de beslistermijn. Urgente dossiers blijven voorrang krijgen. De verwachting is dat vanaf augustus alle beoordelingscapaciteit ingezet zal worden voor urgente zaken en zaken waarin de rechter zegt dat een beslissing moet worden genomen. Ondertussen blijft UHT kijken naar mogelijkheden om de processen te verbeteren en te versnellen.
Veel gedupeerden ouders willen graag weten wat er in hun dossier staat en UHT moet dossiers bij beslissingen opleveren. De afdeling bij UHT die deze dossiers anonimiseert – wat moet van de AVG – en verstrekt kan de huidige vraag niet aan. In de voortgangsrapportage wordt een aantal praktische maatregelen beschreven om de wachttijden te verkorten.
Ouders centraal
In de hele hersteloperatie staat het belang van gedupeerden centraal. Er worden gesprekken gevoerd met ouders, jongeren en kinderen over hoe hen emotioneel herstel kan worden geboden. Ook zijn ouders als ervaringsdeskundigen betrokken bij Lotgenotencontact, waar ouders terecht kunnen om hun verhaal te vertellen of om hulp te vragen.
Daarnaast wordt het contact met ouders tijdens de behandeling van hun dossier verbeterd, onder andere door inzet van een driegesprek waarbij de gemeente, UHT en ouder samen in gesprek gaan over de behoeften van ouders tijdens het herstelproces.
Ook wordt er gekeken waar de rol van de persoonlijk zaakbehandelaar verbeterd of verruimd kan worden, bijvoorbeeld bij het verstrekken van informatie met het doel om ouders sneller, beter en meer inzicht te geven in de toegekende compensatie.
