Oranjestad – Het toerisme op Aruba trekt stevig aan en de economie herstelt beter dan verwacht. Voor een nieuwe regering zou de afbouw van de overheidsschuld centraal moeten staan. Daartoe dient de begroting voor het jaar 2022 in evenwicht te zijn en die voor 2023 een overschot van 1% BBP te vertonen.
Voor nu geldt dat halverwege het jaar de begroting voor 2021 nog steeds niet is vastgesteld. Het College Aruba financieel toezicht (CAft) roept Aruba op om dit zo spoedig mogelijk alsnog te doen en daarbij te bezien of de uitgaven verlaagd kunnen worden.
De coronacrisis heeft Aruba hard geraakt. Dit jaar is door Nederland tot en met het derde kwartaal AWG 489 miljoen aan liquiditeitssteun verstrekt, in aanvulling op de AWG 414 miljoen die vorig jaar al voor Aruba beschikbaar werd gesteld. Met dat geld zijn onder andere steunmaatregelen gefinancierd waarmee faillissementen konden worden voorkomen en banen zijn gered. De economie herstelt nu vlot, in lijn met de laatste voorspellingen van Aruba Tourism Authority (ATA). Als deze trend zich voortzet, is de verwachting dat het toerisme in het eerste kwartaal van 2022 weer terug is op het niveau van voor de coronacrisis.
Vaststelling begroting 2021
De ontwerpbegroting 2021 waar het CAft in januari op heeft geadviseerd, kende een tekort van de collectieve sector van bijna 24% van het bruto binnenlands product (BBP). Het CAft heeft verschillende aanbevelingen gedaan om dit tekort te verminderen. Het CAft betreurt het dat de ontwerpbegroting nog niet door de Staten behandeld is en benadrukt het belang van een ordentelijk begrotingsproces. Aanpassing van het ontwerp is nu nodig vanwege de positieve effecten van een sneller herstel van het toerisme dan voorzien. Ook is Aruba gevraagd de uitgaven op de begroting nog eens kritisch te bezien. Met het oog op de vertraging bij de jaarrekening 2019 en de doorwerking daarvan naar de jaarrekening 2020, benadrukt het CAft nogmaals het belang van het ook tijdig doorlopen van de verantwoordingscyclus.
Zo snel als mogelijk toewerken naar begrotingsoverschot
Aruba kent een sterk oplopende schuld. Eind van dit jaar bedraagt de schuld circa 130% BBP. De rente-uitgaven bedragen inmiddels meer dan 5% BBP. Een overschot op de begroting is de enige manier om de nominale schuld van Aruba te laten dalen. Het is daarom van groot belang dat Aruba tekorten wegwerkt en zo snel als mogelijk een begroting opstelt met een overschot. Daarom wordt de aanbeveling gedaan om in 2022 tot tenminste begrotingsevenwicht te komen en vanaf 2023, zoals in het protocol met Nederland is afgesproken, een overschot van 1% BBP op de begroting. Dit zou ook een belangrijk signaal naar (internationale) markten kunnen zijn ook, omdat dan de herfinancieringsafspraken met Nederland aflopen.
Belastinghervorming
Aruba is in 2019 gestart met de belastinghervorming, waarbij het stelsel van heffingen en belastingen wordt gewijzigd en vereenvoudigd. Tot nu toe is slechts een deel van de voorgenomen hervormingen doorgevoerd, waardoor het risico bestaat dat per saldo slechts sprake is van lastenverzwaring. Het is van groot belang dat de hervorming van de belastingen integraal en op de korte termijn wordt doorgevoerd. In dat verband is het wenselijk om voor de indirecte belastingen een BTW in te voeren.
Het CAft bracht gisteren en vandaag een bezoek aan Aruba. Er zijn gesprekken gevoerd met onder andere de Gouverneur, de minister van Financiën, Economische Zaken en Cultuur, de ministerraad en de Statencommissie Financiën, Economische Zaken en Overheidsorganisatie. Daarnaast heeft het CAft bezoeken gebracht aan de ATA, het Uitvoeringsorgaan Algemene Ziektekosten Verzekering (UOAZV) en het Dr. Horacio E. Oduber Hospital (HOH).
