DEN HAAG - LNederland houdt zich knap staande in een wereld waar de economische en geopolitieke onrust toe neemt. Na jaren van hoogtij vlakt de economische groei weliswaar af.

DEN HAAG - Nederlanders gaan over het algemeen meer overhouden van iedere euro die binnenkomt en (meer) werken wordt lonender. Hier staat een lastenverzwaring voor bedrijven tegenover.

Foto: @ANP

DEN HAAG - Het kabinet investeert de komende jaren in de rechtspraak. Het geld is nodig om de financiële tekorten weg te werken en maakt het mogelijk dat de rechtspraak stappen zet om de organisatie en de kwaliteit van het werk te verbeteren.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijft investeren in verdere verbetering van het onderwijs, onder andere door middel van zogeheten kwaliteitsafspraken. Net als in andere sectoren op de arbeidsmarkt is er een tekort aan leraren, dat de komende tijd naar verwachting oploopt. De aanpak van het lerarentekort is een topprioriteit voor OCW. Het ministerie werkt hieraan samen met onder meer sector- en vakorganisaties aan de Landelijke tafel lerarentekort.

Primair en voortgezet onderwijs
Het lerarentekort wordt op veel verschillende manieren aangepakt. Bijvoorbeeld door het verhogen van de zijinstroom vanuit andere sectoren buiten het onderwijs. In 2020 is hier 21,2 miljoen euro voor beschikbaar. Omdat de onderwijsarbeidsmarkt sterk verschilt per regio, wordt de regionale aanpak van het lerarentekort gestimuleerd, in 2020 en de jaren erop met 13 miljoen euro per jaar.
Aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden zijn nodig om voldoende leraren te kunnen aantrekken. Net als in 2018 en 2019 wordt hiervoor ook in 2020 weer 270 miljoen euro uitgetrokken. Sinds 2018 zijn leraren er gemiddeld 9,5 procent op vooruitgegaan. Voor het schooljaar 2019-2020 is er 333,5 miljoen beschikbaar om de werkdruk tegen te gaan, oplopend tot 430 miljoen euro per jaar. Met dit geld kunnen scholen bijvoorbeeld onderwijsassistenten, conciërges en gymdocenten aannemen, zodat leraren zich kunnen richten op hun kerntaak: lesgeven.

De eerste positieve effecten van de 2018 ingezette aanpak zijn inmiddels zichtbaar. Er zijn 3000 fulltime werknemers (fte) bijgekomen in het primair onderwijs, vooral veel onderwijsondersteunend personeel. Leraren merken dat de werkdruk in het primair onderwijs omlaag is gegaan. In 2018 zijn er circa 1000 zijinstromers bijgekomen in het primair en voortgezet onderwijs en mbo. Dit jaar worden dat er nog meer. Circa 500 uitkeringsgerechtigden in het primair onderwijs zijn weer aan de slag gegaan. In het schooljaar 2018/2019 hebben zich 11 procent meer studenten bij de pabo gemeld. Lerarenopleidingen zijn aantrekkelijker gemaakt door de halvering van het collegegeld in de eerste twee jaar.

MBO
Alle mbo-scholen werken aan gelijke kansen, jongeren in een kwetsbare positie en opleiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Dit hebben de scholen afgesproken in kwaliteitsafspraken. 2020 is het tweede jaar van deze kwaliteitsafspraken. Dit jaar is er 440 miljoen euro voor beschikbaar.

Hoger Onderwijs
Ook in het hoger onderwijs zijn er kwaliteitsafspraken over de investeringen van de middelen die vrijkomen door de invoering van het studievoorschot. Sinds het voorjaar van 2019 zijn hogescholen en universiteiten hun plannen voor verbetering van de onderwijskwaliteit aan het opstellen, het is de bedoeling dat alle instellingsplannen in het voorjaar van 2020 zijn beoordeeld. In 2020 komt er vanuit het studievoorschot 225 miljoen euro beschikbaar. Negentig procent hiervan wordt ingezet voor deze kwaliteitsafspraken. De overige tien procent wordt ingezet voor betere samenwerking tussen onderwijssectoren en voor Comeniusbeurzen voor docenten in het hoger onderwijs die onderzoek doen naar onderwijsinnovatie.

Wetenschap
Onderzoek staat in nauwe verbinding met de maatschappij. Komend jaar bouwt OCW die verbinding uit met de Nationale Wetenschapsagenda. In 2020 wordt het budget van de agenda verhoogd van 108 miljoen naar 130 miljoen euro. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de afspraken in het regeerakkoord over de wetenschapsagenda.

Cultuur
2020 wordt een belangrijk jaar voor het cultuurbeleid: er wordt besloten over het cultuurstelsel 2021-2024. In het nieuwe stelsel komt aandacht voor andere kunstvormen en nieuwe generaties makers zodat ook groepen bereikt worden die zich misschien minder aangesproken voelen door wat er nu in schouwburgen en musea te beleven is. Hierin wordt ongeveer € 29 miljoen extra geïnvesteerd, waarmee de totale intensivering in cultuur uitkomt op € 80 miljoen jaarlijks. Voor het behoud en onderhoud van Nederlands erfgoed en monumenten komt er in 2020 60 miljoen euro beschikbaar.

DEN HAAG - Het is van het grootste belang dat Nederland zich goed blijft voorbereiden op de gevolgen van klimaatverandering. De grote uitdaging is om bij alle ruimtelijke plannen volop rekening te houden met de wateropgave en het veranderende klimaat.

DEN HAAG - Werk maken van de overgang naar kringlooplandbouw en een duurzame visserij. Dat staat voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) centraal in het begrotingsjaar 2020. De begroting van het ministerie van LNV overstijgt dit jaar de 1 miljard euro.